Má Vlast

Iedereen kent Bedřich Smetana, want iedereen kent de Bar le Duc reclame van TV wel. Dat is dat spotje waarin die dansende pakken veredelt kraanwater worden begeleid door een heel mooi deuntje. Dat deuntje komt uit het tweede deel van Má Vlast, getiteld Vltava (ofwel, Moldau). Die reclame begon in 2002 met het deuntje van de Moldau, omdat die rivier net overstroomd was. Een klein grapje van onze zuiderburen. Echter, het deuntje is zo goed dat het bij veel mensen bleef hangen. Ik moet eerlijk bekennen dat ik de Má Vlast suite ook ben gaan luisteren vanwege deze reclame. Ik vond het deuntje namelijk zo mooi, dat ik niet kon rusten voordat ik wist waar het vandaan kwam (Zo heb ik ook de negende symfonie van Dvorak leren kennen uit een bier reclame. Enkele jaren geleden was er een reclame van Brandt bier waarbij het vierde deel uit de negende van Dvorak als achtergrondmuziek diende. Het was die reclame waarin een man in een bos zit, en vlak voor zijn neus een schattig musje gaat badderen in een plas; de man pakt een Brandt biertje en geniet. Vergeet ook die luierreclame niet waarbij het begin van Also Sprach Zarathustra klinkt, maargoed, dit dus ter zijde).

Op mijn zestiende ging ik met mijn ouders op vakantie in Tsjechië, het land van Smetana! Ik wilde dolgraag een uitvoering van Vltava zien, de rest van de suite kende ik toen nog niet. We waren ook enkele dagen in Praag en we vonden een mooi barok gebouw waar een strijkkwintet enkele klassieke werken ten uitvoer zou brengen, waaronder Vltava! Ik was door het dolle heen en mijn moeder wilde me wel vergezellen (mijn vader en zusje houden niet van klassieke muziek, dus die bleven lekker buiten). Het was al een genot om in dat gebouw te zitten. Het was oud en in Barokke stijl aangekleed (ik houd wel van die overdadige stijl). Het strijkkwintet was erg goed, maar ik was wel teleurgesteld in hun uitvoering van Vltava. Ik weet ook niet wat ik verwachtte, een strijkkwintet kan natuurlijk nooit het geluid van een orkest produceren. Juist het middenstuk van Vltava vind ik het mooist, het fee-achtige geluid van de violen met de begeleiding van de kopersectie. Dit gedeelte schijnt de waternimfen te moeten uitbeelden. Een jaar of twee geleden, toen de Boudisque een uitverkoop van Naxos cd’s hield, schafte ik een hele berg aan, waaronder de complete suite. Toen pas ontdekte ik hoe mooi de andere delen waren (hoewel ik ze niet allemaal even geweldig vind).

Laatst was ik in een sog-momentje weer even op de website van het Concertgebouw aan het browsen toen ik het concert ontdekte. De hele uitvoering van Má Vlast! Dat leek mij nou een toppertje. Alleen voor een orkestrale uitvoering van Vltava zou ik er al heen willen gaan. De goedkoopste kaartjes waren dit keer 20 euro (helaas), maar we probeerden de goeie oude truc weer uit. Als een stel aasgieren blijf je gewoon vooraan staan wachten totdat de toegangsdeuren worden afgesloten. Op rij 9 waren nog twee plaatsen over aan de rand, dus Christiaan en ik schoven daar snel in! En voor 20 euro zit je dan ineens op de beste rang (dat voelt goed kan ik je vertellen). Het uitzicht is fenomenaal, en het geluid al helemaal!


Het Concertgebouw

Má Vlast begint Vyšehrad (het hoge kasteel), waarbij twee harpen de harp van de hofzanger Lumir uitbeelden. Dit deel is heel statig. Er woonden ten slotte koningen in het kasteel, en het kasteel zelf is ook heel mooi. Er zit ook een heel mooi samenspel (solo) tussen de twee klarinetten in, toen gingen de tranen wel over mijn wangen.
In deel twee, Vltava, ging het kippenvel verder, het meest in mijn favoriete middendeel. Je wordt echt meegesleept in dat stuk, ik ‘voel’ de rivier stromen. Deel III Šárka, ging bijna aansluitend verder; de dirigent negeerde doelbewust het ‘kuchmomentje’ dat tussen de delen door werd ingelast, omdat deel III met een stuwend tempo begint. Ik vond het een goede beslissing van hem! Daarna was het pauze. Weer stonk ik erin. Ik zag rode wijn staan, dacht ‘oh, lekker!’ en kwam er na een slok weer achter wat voor bocht het was. Na de pauze volgden nog drie delen: Z českých luhů a hájů, Tábor en Blaník.

Z českých luhů a hájů is ook een van mijn favorieten. Dit deel beeldt de wouden en beemden uit, en ook hier kan ik het me levendig voorstellen. Meeslepend deel.


De zaal

Daarna voelde ik m’n aandacht helaas een beetje verslappen. Het was erg warm in de zaal (bejaardentemperatuur) en ik sufte een beetje weg. Het laatste deel is ook wel erg fragmentarisch van opzet, het ontbeert het meeslepende gevoel. Toch blijft het knap, als je beseft dat Smetana ten tijde van het componeren van deze suite al doof was!

Ik heb weer heel erg genoten van het tripje naar het Concertgebouw. Het is zonder meer de mooiste concertzaal van Nederland, met de mooiste akoestiek ooit. Wat zou ik er wel niet voor geven om daar een keer te mogen spelen!

PS: Ik ging net door m'n stapel 'te lezen post' heen en vond dit: