Oh oh Den Haag!

Afgelopen maandag zijn Misha en ik naar Den Haag geweest om het Mauritshuis te bezoeken. Dit museum was erg aangenaam en ik kan nu met enige trots zeggen dat ik ‘Het meisje met de parel’ van Vermeer eindelijk in het echt gezien heb!


Het Mauritshuis is op zichzelf al een mooi gebouw, qua locatie schurkt het aan tegen het machtscentrum van Nederland. Het was al jaren geleden dat ik op het Binnenhof ben geweest, dus daar liepen we ook even overheen. We vroegen ons af of Balkenende nou nog in het Torentje mag verblijven, als demissionair premier van ons land.


Het Binnenhof


De Ridderzaal, waar de koningin de Troonrede ieder jaar uitspreekt


Poortje naar het Binnenhof, niet hoger dan 1,65m!


We gingen het museum in en hoefden slechts 1,50 te betalen omdat we een Museumjaarkaart hadden. Ondanks het feit dat dit museum zo ongeveer het enige was dat open is op maandag was het niet heel erg druk. Sterker nog, toen we eenmaal bij de twee meesterwerken van Vermeer waren beland, waren er vrijwel geen andere mensen te bekennen. We konden rustig voor ‘Het meisje met de parel’ staan, minutenlang, zonder dat we gestoord werden. Het enige rare fenomeen waren de beveiligers die continue als maniakken rondjes liepen door het museum.

Het andere meesterwerk van Vermeer ‘Gezicht op Delft’ is een van Misha’s favorieten en op ons gemak bekeken we de meesterlijke structuur van het schilderij, het verfgebruik en de effecten die Vermeer zo nauwgezet bereikt met zijn techniek. Een kenmerk van een goed schilderij vind ik dat als je er vanuit de verte naar kijkt het er heel anders uitziet dan als je dichterbij komt. Bij iedere stap die je zet zie je nieuwe details. Vermeer weet dat als geen ander te bereiken. De lichtval die hij toepast in het schilderij is geniaal. De wolken lijken tot leven te komen, de geschilderde gebouwen lijken haast van echt ‘steen’ geschilderd, de grond is ‘echte grond’. Het is moeilijk uit te leggen, maar zo’n schilderij wordt bijna 3D voor je ogen zonder dat je daar zo’n brilletje voor nodig hebt. Op een plaatje komt het maar beroerd over en ik raad iedereen zonder meer aan dit in het echt te gaan bekijken.

Hoewel het Mauritshuis voor een museum een zeer aangename grootte heeft, vind ik een museum al gauw te groot. Voor de topstukken trek je wat tijd uit, maar het is onmogelijk om ieder schilderij de gewenste aandacht te geven. Ik blijf hier moeite mee hebben, zeker na Gombrich’s ‘The Story of Art’ te hebben gelezen (hij vindt dat je je in ieder kunstwerk moet verdiepen, zelfs als je het niet mooi vindt in eerste instantie), maar het is onmogelijk. De reden daarvoor is dat mijn concentratie zich beperkt tot een uur of twee; daarna is de koek gewoon op. Dan moet ik even ergens zitten, slap lullen met een bakkie pleur erbij, even overdenken wat ik zojuist gezien heb.

Deze tactiek pasten we dus maar toe. We hebben de ‘Anatomische Les’ van Rembrandt nog heel goed bekeken, daarna de (zelf)portretten die in dezelfde kamer hingen in mindere mate en de rest van de schilderijen in het museum is tot mijn verdriet alweer bijna uit mijn geheugen verdwenen. Een audiotour helpt iets bij het onthouden van wat je gezien hebt. Als ik nu mijn hersenen eens laat kraken kan ik me ook nog enkele portretten van Anthony van Dyck herinneren. Die schilder kon ik me op zijn beurt weer goed herinneren uit het boek van Gombrich, die hem prijst om zijn meesterlijke portretkunsten in een tijd waarin de schilderkunst in de Lage Landen tot een dieptepunt was gekomen (volgens Gombrich dan he).

Na het museum gingen we Den Haag per voet verkennen. Ik kom bijna nooit in deze stad en was wel verrast door het mooie centrum. We aten een heerlijke pannenkoek in ‘De Passant’, in het overdekte winkelcentrum ‘De Passage’. Daarna deden we wat wij altijd doen: boekenwinkels in! Ik liet me gaan en kocht in totaal zes boeken, maar lette daarbij wel op de prijs. De hele Foundation trilogie van Asimov heb ik al gelezen, maar ik wil ze graag gaan verzamelen. De rest heb ik nog niet gelezen en ik kijk er erg naar uit. Maandag begint het ‘harde leven’ weer, dus superveel tijd heb ik niet meer. Een boek is al bijna uit!



Verder viel me in de Passage op dat er veel leuke meuk-winkeltjes waren. Er was een winkel volledig gewijd aan postzegels en munten, de winkel was zelfs hofleverancier. Misha mijmerde even hardop over of de koningin nou echt hier haar postzegeltjes besteld (ongetwijfeld om haar telegrammen te versturen!). Even verderop was een winkel die kompassen, wereldbollen en weet ik het wat verkocht. Waar zie je dat nog?




Kompassen


Postzegels

Van Gogh

Er gaat niets boven toerist spelen in eigen land. Ik had vandaag m’n laatste stagedag en kon al om half 1 weg. Met mijn pas verkregen museumjaarkaart in de portemonnee leek het me een goed idee om nog wat cultuur mee te pakken voordat ik naar huis zou gaan. Ik was nu immers toch in Amsterdam.

Een kort ritje met de tram later stond ik voor het Van Gogh Museum. Ik kon fluitend de rij passeren, wapperde even met m’n museumkaart (nou goed, hij moest even gescand worden) en kon naar binnen. Het was behoorlijk druk in het museum, een combinatie van toeristen en ouders met kinderen vanwege de krokusvakantie.
Ik zag dat ze ook audiotours aanboden voor vijf euro’s en besloot er een te nemen. De audiotour was voor de vaste collectie, maar die wilde ik juist zien. De expositie van Gauguin bewaar ik voor een bezoekje met Misha.
Ik moest een trap oplopen en ging de ruimte binnen waar de werken van Van Gogh hangen. Al meteen voelde het goed; ze hebben de schilderijen veel ruimte gegeven en met een logische indeling opgehangen.
Ik ben echt een leek en wist helemaal niets over Van Gogh, behalve dat hij De Aardappeleters heeft geschilderd. En vaag kon ik me ook iets herinneren over een schilderij met zonnebloemen in een vaas. That’s it.
En ik moet je nu zeggen dat ik Van Gogh echt heel goed vind. De werken uit zijn Nederlandse perioden spreken mij het meeste aan, vanwege de donkere, duistere manier van schilderen. Gek genoeg vind ik de Aardappeleters zelf niet het meest aansprekende schilderij. Ik waardeer het voor de positie die het nu inneemt in de kunstwereld, maar ik vond zelf andere werken mooier. Mijn oog viel op een klein schilderij dat door veel mensen juist voorbij werd gelopen.



Dit schilderij sprak mij enorm aan door het mysterieuze perspectief. De naaiende vrouw staat centraal, maar wordt gek genoeg anoniem gelaten. Het toont dat Van Gogh vooral wilde leren omgaan met verschillende manieren van licht schilderen (zo bleek uit zijn brieven) en niet zozeer geïnteresseerd was om de vrouw zo duidelijk mogelijk te schilderen.

Ook de werken uit de latere perioden vond ik heel mooi. Bij het nemen van de volgende foto ben ik bijna uit het museum verwijderd. Ik had heus wel gezien dat je niet mocht fotograferen, maar probeerde met m’n iPhone stiekem een plaatje te schieten. Meteen kwam er een vrouw van de beveiliging op me af die tegen me snauwde dat ik geen foto’s mocht nemen. Ik schaamde me natuurlijk hevig, niet om het feit dat ik een foto nam, maar dat ik zo dom was om niet eerst om me heen te kijken. Ik snap persoonlijk niet wat er schadelijk is aan het nemen van een foto (zonder flits, zonder bijlichting). Kan iemand me dat vertellen?



Goed, verder. De landschappen uit deze periode van Arles spraken me het meest aan. Zo kleurig, zoveel oog voor details maar tegelijk wordt er toch zo veel aan de fantasie van de kijker overgelaten. Mijn favoriet was De Oogst. Dit werk was indrukwekkend van meters afstand en van dichtbij vond ik het ineens heel anders overkomen. Prachtig gedaan.



Zo kwam ik langzaam bij het schilderij met de zonnebloemen, een ander bekend werk. De audiotour legde me uit dat het werk is geïnspireerd op bloemen-studies van anders schilders en dat Van Gogh diep onder de indruk was van het kleurgebruik van dat soort schilderijen. Zijn studie van zonnebloemen is zeer goed. Er is zoveel geel gebruikt, maar toch is er nog steeds zoveel nuance in al dat geel te ontwaren.

Het mooiste aan deze tentoonstelling vond ik dat je duidelijk kon zien welke progressie Van Gogh heeft doormaakt. Van donkere, onbehouwen schilderijen in het begin, naar de invloed die Parijs op hem had, tot aan zijn laatste periode in het Saint-Rémy.

Persoonlijk vind ik juist de beginperiode het mooist. Ik houd erg van donkere schilderijen, waar veel aan de fantasie wordt overgelaten. Zijn schilderijen uit de periode dat hij bij zijn ouders woonde in Nuenen vond ik geweldig; ik kon even kijken in het Brabant van de 19e eeuw.

Ik wil dolgraag nog een keer naar dit museum. Voor de expositie van Gauguin, maar zeker om nog een keer enkele werken van Van Gogh te bekijken. Ik heb nu al het gevoel dat de details wegsijpelen uit mijn geheugen, dat vind ik heel jammer aan het bezoeken van musea. Er is zo ongelooflijk veel te zien en je kunt het nooit allemaal onthouden. Konden je ogen maar high res foto’s nemen :(